KUM VOLEYBOLU
KISIM -1 : OYUN
BÖLÜM 1: YERLEŞİM VE MALZEMELER
KURAL-1 OYUN SAHASI
Oyun sahası; oyun alanı ve serbest bölgeden oluşur.
1.1 ÖLÇÜLER
1.1.1 Oyun alanı 16x8 m. Ölçülerinde bir dikdörtgendir ve en az 3 m. Genişliği olan simetrik dikdörtgen biçiminde bir serbest bölge ile çevrilmiştir. Oyun sahasının yüzeyinden itibaren en az 7m.’ye kadar yükseklik, tüm engellerden arındırılmış olmalıdır.
1.1.2 FIVB’nin dünya müsabakalarında oyun alanı 16x8 m. ölçülerinde olup; dip çizgilerden en az 5m, yan çizgilerden en az 5m’lik bir serbest bölge ile çevrilmiş ve oyun sahası yüzeyinden en az 12,5 m’ ye kadar yükseklik her türlü engelden arındırılmış olmalıdır.
1.2 OYUN SAHASININ YÜZEYİ
1.2.1 Sahanın yüzeyi mümkün olduğunca üniform ve düz, oyuncuların yaralanma ve sakatlanmalarına yol açabilecek taş, kabuk ve benzeri maddelerden arındırılmış eğimsiz kumdan oluşmalıdır. 1.2.2 Uluslararası Resmi müsabakalarda kum en az 40 cm. derinliğe sahip olmalı ve fazla sıkıştırılmamış yuvarlak taneciklerden oluşmalıdır.
1.2.3 Oyun sahasının yüzeyi oyuncular için sakatlanmaya yol açacak bir tehlike teşkil etmemelidir. Pürüzlü ve kaygan yüzeyde oynanması yasaktır.
1.2.4 FIVB’in Dünya müsabakalarında kum kaba olmayan makul bir boyutta getirilmek için elekten geçirilmeli, taşlardan ve tehlikeli parçacıklardan arındırılmalıdır. Bununla birlikte kum deriye yapışacak veya deriye batacak kadar da ince olmamalıdır.
1.2.5 FIVB’in Dünya müsabakalarında, yağmur yağması halinde, merkez sahanın üzerini kapatmak için muşamba bir örtü kullanılabilir.
1.3 SAHA ÜZERİNDEKİ ÇİZGİLER
6.0.0 İki yan ve iki dip çizgi oyun alanını belirler. Yan ve dip çizgiler oyun alanının boyutlarına dahil olarak yerleştirilir.
1.3.2 Orta çizgi yoktur.
1.3.3 Bütün çizgiler 5-8 cm genişliğindedirler.
1.3.4 Çizgiler kumun rengi ile bariz zıt renkte olmalıdır.
1.3.5 Oyun alanının çizgileri dayanıklı malzemeden yapılmış şeritlerden oluşmalıdır.
1.4 SERVİS BÖLGESİ
Servis bölgesi dip çizginin gerisinde ve iki yan çizginin uzantısı arasında kalan sahadır. Servis bölgesinin derinliği serbest bölgenin sonuna kadar devam eder.
1.5 ISI
Isı bir açık hava müsabakasına uygun olmalıdır.
1.6 AYDINLATMA
Gece oynanan Uluslar arası Resmi müsabakalarda oyun sahasının aydınlatılması, oyun sahasının üzerinden 1 m yükseklikte ölçülmek suretiyle, 1000-1500 Lux arasında olacaktır.
KURAL-2 FİLE VE DİREKLER
2.1 FİLE
File; gergin asıldığında 1 m (+/- 3 cm) genişliğinde 8,50 m. Uzunluğunda oyun malanının tam ortasında ve buna dik olarak yer alır. File; kenarları 10 cm’lik karelerden müteşekkil iplerden yapılmıştır.Filenin üst ve alt kısmında filenin toplam uzunluğu boyunca dikilmiş 5-8 cm genişliğinde tercihen koyu mavi veya parlak renkte 2 yatay bant vardır.Üst bandın her iki ucunda da üst bandı direklere bağlayan ve filenin üst kısmını gergin tutan bir kablonun geçtiği birer delik vardır.Fileyi direklere bağlamak, üst ve altını gergin tutmak için üst bandın içinde elastiki bir kablo, alt bandın içinde de bir ip bulunur. Filenin yatay bantlarının üzerine reklam almaya müsaade edilir.
2.2 YAN BANTLAR
5-8 cm genişliğinde ve 1m. Uzunluğunda iki adet renkli bant her iki yan çizginin üzerinde yer alacak şekilde fileye dik olarak bağlanır.Bu bantlar filenin bir parçası olarak kabul edilir.Yan bantlarda reklam bulunmasına müsade edilir.
2.3 ANTENLER
Anten 1.80 m. boyunda, 10mm. Çapında esnek bir çubuktur. Fiberglas veya benzeri bir maddeden yapılmıştır. İki adet anten bantların dış tarafına bağlanır ve karşılıklı olarak filenin ters yönlerine yerleştirilir. Antenlerin 80 cm’lik kısımları filenin üzerine devam eder.Bu kısımlar 10cm’lik birbiri ile zıt iki ayrı, tercihen kırmızı ve beyaz renkte işaretlenir.Antenler filenin bir parçası sayılır ve geçiş boşluğunun yan sınırlarını belirlerler. (Kural 14.1.1)
2.4 FİLENİN YÜKSEKLİĞİ
Filenin yüksekliği erkekler için 2.43m bayanlar için 2.24 m. olacaktır. Filenin yüksekliği oyun alanının ortasından bir ölçü çubuğu ile ölçülür.Filenin iki kenarı (yan çizgileri üzeri) oyun sahasının yüzeyinden aynı yükseklikte olmalıdır.Buradaki yükseklik kuralda belirtilen yüksekliği 2cm.’den fazla geçemez.
2.5 DİREKLER
Filenin bağlandığı direkler, düzgün, yuvarlak 2.55 m. yüksekliğinde ve tercihen ayarlanabilir olmalıdır. Direkler iki yan çizgiden 0.70 m. ila 1.00 m. mesafede yerleştirilmelidir. Direklerin yere tel ile tutturulması yasaktır. Tüm tehlikeli veya engelleyici aygıtlar bertaraf edilmelidir. Direkler yumuşak bir madde ile kaplı olmalıdır.
2.6 İLAVELER MALZEMELER
Bütün ilave malzemeler FIVB kurallarında belirtilmiştir.
KURAL 3.TOP
3.1 ÖZELLİKLERİ
Top, içinde lastik veya benzeri bir maddeden kese bulunan, küresel ve dış kısmı su geçirmez (maçların yağmur yağarken bile oynanabilmesi için açık hava şartlarına uygun) esnek bir sentetik deriden yapılmış olacaktır. Rengi:Parlak sarı veya diğer parlak renkler.(Turuncu,pembe gibi) Çevresi:66-68 cm Ağırlık:260-280 gr. İç basıncı:hPa (0.171-0.221 kg /cm) veya 171-221 m.bar
3.2 TOPLARIN BENZERLİĞİ
Bir müsabakada kullanılan tüm toplar çevre genişliği, ağırlık, basınç ve cins olarak aynı özellikte olmalıdır.Uluslar arası resmi müsabakalar FIVB tarafından oynanan toplarla oynanır.
3.2 ÜÇ TOP SİSTEMİ
FIVB’in Dünya Müsabakalarında üç top kullanılacaktır.Bu durumda altı top toplayıcı bulunur.Bunlardan dört tanesi serbest bölgenin dört köşesinde, birer tanesi ise baş ve yardımcı hakemlerin arkasında yer alır.
BÖLÜM İKİ : OYUNA KATILANLAR
KURAL 4 TAKIMLAR
4.1 OLUŞUMU VE KAYITLARI
4.1.1 Bir takım sadece iki oyuncudan oluşur.
4.1.2 Sadece müsabaka cetveline kayıtlı olan iki oyuncu müsabakaya iştirak edebilir.
4.1.3 FIVB müsabakalarında koçluğa izin verilmez.
4.2. KAPTAN
Takım kaptanı müsabaka cetvelinde belirtilecektir.
KURAL 5 OYUNCULARIN MALZEMELERİ
5.1 MALZEMELER
5.1.1 Bir oyuncunun malzemesi şort veya mayodan oluşur. Turnuva yönetmeliğinde özellikle belirtildiği zamanlar hariç, forma veya üstlük giymek tercihe bağlıdır. Ayrıca oyuncular şapka giyebilirler.
5.1.2 FIVB’in Dünya müsabakalarına aynı takımın oyuncuları aynı renk ve stilde şort giymelidirler.
5.1.3 Formalar ve şortlar temiz olmalıdır.
5.1.4 Baş hakemin müsaade ettiği zamanlar hariç, oyuncular çıplak ayakla oynamalıdırlar
5.1.5 Oyuncuların formaları (veya üstsüz oynamaya müsaade edildi ise şortları) 1 ve 2 olarak numaralandırılmalı ve numaralar formaların göğsünde (veya şortların önünde) yer almalıdır.
5.1.6 Numaralar formalar ile zıt renkte ve en az 10 cm. boyunda olmalıdır. Numaraların yapıldığı bandın genişliği en az 1,5 cm. olacaktır.
5.2 İZİN VERİLEN DEĞİŞİKLİKLER
5.2.1 Şayet her iki takım da aynı renk forma ile sahaya çıkarsa ev sahibi takım formasını değiştirmelidir. Tarafsız yerlerde ise müsabaka programında ilk sırada yer alan takım formasını değiştirecektir.
5.2.2 Baş hakem bir veya daha fazla oyuncuya şu konularda müsaade edebilir.
a) Çorap ve / veya ayakkabı ile oynamak
b) Set aralarında,turnuva ve FIVB yönetmeliklerine uygun olmak kaydıyla ıslak formalarını yenileriyle değiştirmek. (Kural 5.1.4, 5.1.5)
5.2.3 Bir oyuncudan talep gelmesi halinde baş hakem onun atlet ve eşofman altı giyerek oynamasına müsaade edebilir.
5.3 YASAKLANMIŞ EŞYA VE FORMALAR
5.3.1 Oyuncuların sakatlanmasına sebep olabilecek mücevher, iğne, bilezik, alçı gibi eşyaların kullanılması yasaktır.
5.3.2 Oyuncular rizikoları kendilerine ait olmak kaydıyla gözlük takabilirler. 5.3.3 Kurallara uygun olmayan numaralar (kural 5.1.5,5.1.6) taşıyan formaların giyilmesi yasaktır.
KURAL 6 OYUNA KATILANLARIN HAK VE SORUMLULUKLARI
6.1 HER İKİ OYUNCU
6.1.1 Oyuna katılanlar ‘ PLAJ VOLEYBOLU OYUN KURALLARI’ nı bilmek ve onlara itaat etmek zorundadırlar.
6.1.2 Oyuna katılanlar sportmenliğe yakışır bir şekilde hakemlerin kararlarını tartışmaksızın kabul etmek zorundadırlar. Herhangi bir şüpheli durumda açıklama isteğinde bulunabilirler.
6.1.3 Oyuna katılanlar dürüst sporculuk (FAİR PLAY) anlayışı içerisinde sadece hakemlere karşı değil, aynı zamanda diğer görevlilere, rakiplerine, takım arkadaşlarına ve seyircilere karşıda nazikane ve saygılı bir şekilde davranmalıdırlar.
6.1.4 Oyuna katılanlar, hakemlerin kararlarını etkilemek veya kendi takımlarının yaptığı hataları gizlemek amacına yönelik tutum ve hareketlerden sakınmalıdırlar.
6.1.5 Oyuna katılanlar oyunu geciktirmek amacına yönelik hareketlerden sakınmalıdırlar.
6.1.6 Maç esnasında takım mensuplarının kendi aralarında konuşmalarına izin verilir.
6.1.7 Aşağıdaki üç durum için maç süresince sadece topun ölü olduğu zamanlarda her iki oyuncuda hakemlerle konuşma hakkına sahiptir. (Kural 6.1.2) a) Kuralların uygulanması veya yorumu hakkında açıklama ister. Şayet açıklama kendini tatmin etmez ise oyunculardan biri aynı fikirde olmadıklarını hemen bildirmelidirler ki maçın bitiminde bunu bir resmi itiraz olarak müsabaka cetveline kayıt edebilme hakkını saklı tutabilsinler. (Kural 25.2.4) b) Yetkili olduğu istekler, *Malzeme veya formaların değişimi. *Servis kullanan oyuncunun numarasının tetkiki. *File ve top gibi şeylerin kontrolü. *Hizası bozulan alan çizgisinin düzeltilmesi. *Mola ister. (Kural 19.3) NOT: Oyuncular oyun alanını terk etmek için hakemden izin almalıdırlar.
6.1.8 Maçın sonunda: a) Her iki oyuncu da hakemlere teşekkür eder. b) Şayet iki oyuncudan biri daha önce baş hakeme kendisi ile uyuşmazlığını bildirmiş ise, bu durumu teyiden itirazını müsabaka cetveline kaydetme hakkına sahiptir. (Kural 6.1.7)
6.2 KAPTAN
6.2.1 Maç öncesi takım kaptanı: a) Müsabaka cetvelini imzalar b) Kur’ada takımını temsil eder.
6.2.2 Müsabaka bitiminde kaptan müsabaka kağıdını imzalayarak sonucu onaylar.
6.3 OYUNA KATILANLARIN YERLERİ
Oyuncuların iskemleleri yazı hakemi masasının bulunduğu tarafta, yan çizgilerden 5m. mesafeye yazı masasına 3 m’den daha yakın olmamak koşuluyla yerleştirilir.
BÖLÜM ÜÇ: SAYI SET MAÇ KAZANMAK
KURAL 7 :SAYI SİSTEMİ
7.1 MAÇ KAZANMAK
7.1.1 Üç setlik maç (kazanılmış iki set): Maç iki set alan takım tarafından kazanılır.
7.1.2 Setlerde 1-1’lik eşitlik olması halinde (kural 7.1.2) eşitliği bozmak için top kazanana sayı (RALLY-POINT) sistemi ile bir netice seti (üçüncü set) oynanır. (kural 7.4)
7.2 SET KAZANMAK
7.2.1 (kural 7.1.1) Set en az iki sayı farkla ilk önce 21 sayı alan takım tarafından kazanılır. Sayılarda 20-20 eşitlik olması halinde iki sayı farka erişilinceye kadar oyun devam eder. (22-20, 23-21)
7.2.2 Netice seti kural 7.4’e göre oynanır.
7.3 TOP KAZANMAK
Bir takım ne zaman servis hatası yapar, topu karşı tarafa gönderemez, veya herhangi başka bir hata yaparsa, rakip takım servis atma hakkını ve de bir sayı kazanır. (RALLY POİNT SİSTEMİ).
7.4 NETİCE SETİNDE ( 3.SET ) TOP KAZANMAK
Bu sette topu kazanan takım aşağıda belirtildiği şekilde sayı kazanır.
7.4.1 Servis atan takım bir sayı kazanır ve servis atmaya devam eder.
7.4.2 Servis karşılayan takım servis atma hakkını kazanır ve birde sayı alır.
7.4.3 Set en az iki sayı farkla ilk önce 15 sayı alan takım tarafından kazanılır. Sayılarda 14-14 eşitlik olması halinde oyun iki sayı farka ulaşılıncaya kadar devam eder. 3.ncü sette sayı limiti yoktur.
7.5 MAÇTA HAZIR BULUNMAMA VE EKSİK TAKIM
7.5.1 Şayet bir takım sahaya davet edildikten sonra oynamayı reddederse, maçta hazır bulunmadığı ilan edilir ve ceza olarak setleri 0-21 ve maçı da, 0-1, (kural I) kazanır.
7.5.2 Geçerli bir sebep göstermeksizin ! zamanında oyun alanında bulunmayan bir takım maçta hazır bulunmadığı ilan edilerek ( kural 7.5.1 ) de ki gibi işlem görür.
7.5.3 Bir takım set veya maç için eksik ilan edilirse, seti veya maçı kaybeder. (Kural 9.1) Rakip takıma seti veya maçı kazanması için gerekli sayı veya setler verilir, eksik ilan edilen takım ise, daha önce aldığı sayı ve setleri aynen muhafaza eder.
BÖLÜM DÖRT : MAÇ HAZIRLIĞI : OYUNUN YAPISI
KURAL 8. MAÇ HAZIRLIĞI
8.1 KUR’A
1. set öncesindeki ısınmadan evvel baş hakem, iki takım kaptanının önünde kur’a atışını yapar.Kur’ayı kazananın seçenekleri; a) Ya servis atma veya karşılama hakkı b) Ya da saha seçimi Kur’ayı kaybeden kalan seçenekleri alır. İkinci sette ilk set öncesindeki kur’ayı kaybetmiş olan a veya b seçeneklerinden birini tercih edecektir. Netice seti için yeni bir kur’a atışı yapılacaktır.
8.2 ISINMA DEVRESİ
Maç öncesi takımlar başka bir sahada ısınma olanağı bulmuşlarsa, file de üçer dakika, bulamamışlarsa beşer dakika ısınabilirler.
KURAL 9. TAKIMIN DİZİLİŞİ
9.1 Her iki takımın oyuncusu da daima oyunda olmalıdır.
9.2 Oyuncu değişikliği yoktur.
KURAL 10. OYUNCULARIN POZİSYONLARI
10.1 POZİSYONLAR
10.1.1 Servis atan oyuncu tarafından topa vurulduğu anda her iki takım kendi oyun alanında bulunmalıdır.(Servis atan oyuncu hariç)
10.1.2 Oyuncular istedikleri pozisyonu almakta serbesttirler.Oyun alanında belirlenmiş bir pozisyon yoktur.
10.1.3 Pozisyon hatası veya dönüş hatası yoktur.
10.2 SERVİS SIRASI
Servis sırası kur’a atışı sonrasında takım kaptanının vereceği sıraya göre devam etmektedir.
10.3 SERVİS SIRASI HATALARI
10.3.1 Servis yanlış oyuncu tarafından kullanıldığında servis hatası oluşur.
10.3.2 Yazı hakemi servis hatasının olduğu anı tespit etmelidir.Hatalı servis sonrasında alınan sayılar silinir.
10.3.3 Eğer hatalı servis esnasında alınan sayılar belirlenemiyorsa tek ceza ralli kaybıdır.
BÖLÜM BEŞ: OYUN HAREKETLERİ KURAL
KURAL 11. OYUNUN SEYRİ
11.1 OYUNDAKİ TOP
Oyun baş hakemin düdüğü ile başlar.Bununla beraber top servis vuruşu ile oyundadır.
11.2 OYUN DIŞI TOP
Oyun hakemin düdüğü ile son bulur.Bununla beraber düdük bir hataya binaen çalınmışsa, hatanın oluştuğu andan itibaren top oyun dışıdır.(Kural 12.2.2)
11.3 DAHİL TOP
Top sınır çizgileri de dahil olmak üzere oyun alanı içinde yere değdiği zaman dahildir.
11.4 HARİÇ TOP
Eğer top; a)Sınır çizgilerinin tamamen dışında yere düşerse(sınır çizgilerine değmeden) b)Oyun alanı dışında bir cisme, tavana veya oyun alnı dışındaki bir kişiye değerse, c)Antenlere, kablolara, direklere veya yan bantların dışındaki fileye değerse d)Servis esnasında top file dikey düzleminden ve geçiş boşluğunun kısmen dahi olsa dışından bütünüyle geçerse, hariçtir.(Kural 14.1.2,14.1.3.)
KURAL 12. OYUN HATALARI
12.1 TANIM
12.1.1 Kurallara aykırı olan herhangi bir oyun hareketi oyun hatasıdır.
12.1.2 Hatalara hakemler karar verirler ve kurallara göre ceza tayin ederler.
12.2 BİR HATANIN SONUÇLARI
12.2.1 Her hata için daima bir ceza vardır.Hatayı yapan takımın rakibi Kural 7.3’e göre, netice setinde ise Kural 7.4’e göre topu kazanır.
12.2.2 Şayet iki veya daha fazla hata birbiri ardına yapılırsa, sadece ilk yapılan hata dikkate alınır.
12.2.3 Şayet iki veya daha fazla hata rakipler tarafından aynı anda yapılırsa, bir ÇİFT HATA olarak değerlendirilir ve servis tekrarlattırılır.
KURAL 13 TOPLA OYNAMA
13.1 TAKIM VURUŞLARI
13.1.1 Bir takım topu filenin üzerinden geri göndermek için en fazla üç defa vurma hakkına sahiptir.
13.1.2 Takımın bu vuruşları, sadece oyuncuların isteyerek yaptıkları vuruşları kapsamaz, aynı zamanda istemeyerek yapılan top ile temasları da kapsar.
13.1.3 Bir oyuncu ardarda iki defa topa vuramaz.(Blok hariç. Kural18.2)
13.2 AYNI ANDA YAPILAN TEMASLAR
13.2.1 İki oyuncu topa aynı anda dokunabilir.
13.2.2 İki takım arkadaşı topa aynı anda dokunduğu zaman, bu iki vuruş olarak göz önüne alınır.(Blok hariç. Kural18.2) İki takım arkadaşı topa aynı anda uzanır fakat sadece bir oyuncu temas ederse, bu bir vuruş olarak sayılır. Oyuncular çarpışırlarsa bu, hata olarak değerlendirilmez.
13.2.3 İki rakip file üzerinde topa aynı anda temas etmişler ve top oyunda kalmış ise top sahasında kalan takımın tekrar üç vuruş yapma hakkı vardır. Böyle bir top dışarı giderse bu karşı taraftaki takım için bir hatadır. İki rakip tarafından file üzerinde, aynı anda yapılan temas bir “tutulmuş top” neticesi verirse, bu bir hata olarak değerlendirilmez.
13.3 YARDIMLI VURUŞLAR
Oyun sahası içinde bir oyuncunun topa ulaşmak için takım arkadaşının veya herhangi bir yapının veya cismin desteğini anlamasına izin verilmez. Bununla beraber, hata yapmak üzere olan bir oyuncu (fileye dokunmak veya rakibinin oyununa müdahale etmek gibi) takım arkadaşı tarafından durdurulabilir veya geri çekilebilir.
13.4 VURUŞUN ÖZELLİKLERİ
13.4.1 Top vücudun herhangi bir yerine değebilir.
13.4.2 Topa vurulmalı, tutulmamalı, veya fırlatılmamalıdır.Top herhangi bir doğrultuda gidebilir. İstisnalar: a)Sert bir smaca müdafaa hareketinde.Bu durumda parmaklarla baş üzerindeki vuruşlarda top bir an tutulabilir. b)İki rakip tarafından file üzerinde aynı anda yapılan temas bir “tutulmuş top” neticesi verdiğinde
13.4.3 Temasların aynı anda olması kaydıyla, top vücudun çeşitli yerlerine dokunabilir. İstisnalar: a)Bir hareket esnasında olması kaydıyla, bir veya daha fazla blok oyuncusunun blokta ardarda dokunuş yapmasına izin verilir.(Kural18.4.2 ) b)Takımın birinci vuruşunda veya sert bir smaca müdafaa yaparken temasların tek bir hareket esnasında olması topun baş üzerinde olmaması kaydıyla, top vücudun çeşitli yerlerine birbirini takip eder şekilde dokunabilir.
13.5 TOPLA OYNANIRKEN YAPILAN HATALAR
13.5.1 DÖRT VURUŞ: Bir takımın topa, onu geri göndermeden önce dört defa vurmasıdır.(Kural13.1.1)
13.5.2 YARDIMLI VURUŞLAR: Bir oyuncunun oyun sahası içinde takım arkadaşlarından veya herhangi bir yapı veya cisimden topa ulaşmak için destek almasıdır.(Kural 13.3)
13.5.3 TUTULMUŞ TOP: Sert bir smaca müdafaa hareketi (Kural 13.4.2) veya iki rakip tarafından file üzerinde aynı anda yapılan temasın bir “tutulmuş top” neticesi vermesi (Kural 13.4.2) durumları hariç, bir oyuncunun topa vurmamasıdır.(Kural 13.4.2)
13.5.4 ÇİFT VURUŞ: Bir oyuncunun topa ardarda iki defa vurması veya topun vücudun çeşitli yerlerine birbiri ardına temas etmesidir. (Kural 13.1.3-13.4.3)
KURAL 14 FİLEDEKİ TOP
14.1 FİLEYİ GEÇEN TOP
14.1.1 Rakip sahaya gönderilen top filenin üzerinden geçiş boşluğu içinden gitmelidir. Geçiş boşluğu file dikey düzleminin bir parçasıdır ve aşağıdakilerle sınırlanır. a)Aşağıda filenin üst kısmı ile. b)Kenarlarında antenle veya antenlerin varsayılan uzantılarıyla c)Yukarıda tavan veya bir engelle.(eğer varsa)
14.1.2 Temas edildiği anda tamamı file dikey düzlemini geçmiş olsa bile geçiş boşluğunun dışından, rakip tarafa yönelen bir top, gittiği yönden gelmek koşuluyla geriye doğru oynanabilir.
14.1.3 Topun tamamı filenin alt boşluğundan geçerse bu top hariçtir.
14.1.4 Herhangi bir oyuncu top filenin altından ya da geçiş boşluğu dışından geçtiğinde topla oynamak koşuluyla rakip oyun alanına girebilir.
14.2 FİLEYE DEĞEN TOP
Servis dışında, top fileyi geçerken (Kural 14.1.1) ona değebilir.
14.3 FİLENİN İÇİNDEKİ TOP (Servis topu hariç)
14.3.1 Filenin içine takılan top, takımın üç vuruş limiti içinde geri alınabilir.
14.3.2 Top filenin iplerini yırtar veya filenin kopmasına neden olursa oyun durdurulur ve servis tekrarlattırılır.
KURAL 15. FİLEDEKİ OYUNCU
Her takım kendi sahası ve oyun boşluğunda oynamalıdır.Bununla beraber top serbest bölgenin dışında da geri çevrilebilir.
15.1 FİLENİN DİĞER TARAFINA UZANMA
15.1.1 Blok esnasında, bir blok oyuncusu rakibinin son hücum vuruşu anında veya öncesinde oyuna müdahale etmemek şartı ile filenin öteki tarafındaki topa dokunabilir.(Kural18.3)
15.1.2 Hücum vuruşunun kendi oyun boşluğundan yapılmış olması şartı ile, bir oyuncunun hücum vuruşunu yaptıktan sonra elinin filenin öteki tarafına geçmesine izin verilir.
15.2 RAKİBİN OYUN BOŞLUĞUNA; OYUN ALANINA VE/VEYA SERBEST BÖLGESİNE GİRİŞ
Rakibin oyununa müdahale etmemek şartı ile bir oyuncu rakibinin oyun boşluğuna, oyun alanına ve/veya serbest bölgesine girebilir.
15.3 FİLE İLE TEMAS
15.3.1 Filenin herhangi bir bölümüne veya antenlere temas yasaktır.(Kural 15.3.4 hariç)
15.3.2 Bir oyuncu topa vurduktan sonra direklere, kablolara veya filenin toplam uzunluğu dışındaki her hangi bir cisme dokunabilir.Ancak bu dokunuş oyuna müdahale etmemelidir.
15.3.3 Top filenin içine takılır ve bu nedenle file rakibe temas ederse hata olarak kabul edilmez.
15.3.4 İstek dışı olarak saçların fileye teması hata değildir.
15.4 OYUNCULARIN FİLEDEKİ HATALARI
15.4.1 Bir oyunun rakibinin hücum vuruşu esnasında veya öncesinde rakibinin oyun boşluğunda topa veya rakibine dokunursa (Kural 15.1.1)
15.4.2 Bir oyuncu filenin altından rakibinin oyun boşluğuna oyun alanına ve/veya serbest bölgesine rakibinin oyununa zarar vererek girerse (Kural 15.2)
15.4.3 Bir oyuncu fileye temas ederse. (Kural 15.3.1)
KURAL 16 SERVİS
16.1 TANIM
Servis, topun servis bölgesinde bulunan ve servis atan oyuncu tarafından tek el ya da tek kol ile vurularak oyuna sokulması hareketidir.
16.2 BİR SETTEKİ İLK SERVİS
Bir setin ilk servisi, kur’ada servis atma hakkını kazanan takım tarafından kullanılır.(Kural 8.1)
16.3 SERVİS SIRASI
Bir setteki ilk servisten sonra servis kullanacak oyuncu şu şekilde belirlenir. a)Servis kullanan takım topu kazandığında, daha önce sevisi kullanılmış oyuncu tekrar atar. b)Servis karşılayan takım topu kazandığında, servis atma hakkını da kazanır ve son defa servis atmamış olan oyuncu servisi atar.
16.4 SERVİS KULLANMA YETKİSİ
Baş hakem servis kullanacak oyuncunun dip çizgisinin gerisinde topa sahip bulunduğunu ve takımları oynamaya hazır olduklarını kontrol ettikten sonra servisin atılmasına müsaade eder.
16.5 SERVİSİN ATILMASI
16.5.1 Servis atan oyuncu servis bölgesinin içinde serbestçe hareket edebilir.Bu oyuncu servis vuruşu anında veya sıçrayarak atılan bir servis için sıçradığında ne oyun alanına (dip çizgi dahil) ne de servis bölgesi dışındaki zemine temas etmemeli ve ayağı çizginin altına girmemelidir.Oyuncu servis vuruşundan sonra servis bölgesinin dışına veya oyun alanının içine basabilir veya düşebilir.
16.5.2 Servis atan oyuncunun kumları itmesi nedeniyle çizgi yerinden oynarsa bu hata değildir.
16.5.3 Servis kullanacak oyuncu baş hakemin servis için çaldığı düdüğünü takip eden 5 saniye içinde topa vurmalıdır.
16.5.4 Baş hakemin düdüğünden önce atılan servis iptal edilir ve tekrarlattırılır.
16.5.5 Top havaya atılarak veya serbest bırakılarak elden çıkartıldıktan sonra oyun sahasının zeminine değmeden tek el veya kolun herhangi bir kısmı ile vurulmalıdır.
16.5.6 Servis kullanacak oyuncu tarafından top havaya atıldıktan veya serbest bırakıldıktan sonra kendisine değmeden yere düşer veya bu oyuncu tarafından tutulursa; servis atılmış olarak kabul edilir.
16.5.7 Ayrıca servis teşebbüsüne izin verilmez.
16.6 PERDELEME
Servis atan oyuncunun takım arkadaşı perdeleme yaparak rakiplerinin servis atan oyuncuyu görmelerini engellemelidir.Rakiplerinin isteği üzerine servis atan oyuncu ve takım arkadaşı yana çekilmelidirler.
16.7 SERVİS HATALARI
Aşağıdaki hatalar servis değişikliğine yol açar. Servis atan oyuncu: a)Servis sırasını ihlal ederse, (Kural 16.3) Oyuncu servis atmakta ısrar etmezse servis sırası ihlali asla oluşmaz.(Guideline 16) b)Servisi kurallara uygun şekilde atmıyorsa.(Kural 16.5)
16.8 TOPA VURULDUKTAN SONRA YAPILAN SERVİS HATALARI
Topa kurallara uygun şekilde vurulduktan sonra aşağıda gösterilen hallerde servis hatalıdır. Eğer top: a) Servis kullanan takımın oyuncularından birine değer veya file dikey düzleminden geçmezse, b) Oyun alanının dışına giderse (Kural 11.4)
KURAL 17 HÜCUM VURUŞU
17.1 TANIM
17.1.1 Servis ve blok hariç olmak üzere, topu rakibe yönelten bütün vuruşlar “hücum vuruşu” olarak değerlendirilir.
17.1.2 Hücum vuruşu, top bütünü ile file dikey düzlemini geçtiği veya bir blokçuya temas ettiği anda tamamlanmış olur.
17.1.3 Oyuncu topla temasın kendi oyun boşluğunda yapılmış olması kaydıyla herhangi bir yükseklikte hücum vuruşu yapabilir.(Kural 11.4)
17.2 HÜCUM VURUŞU HATALARI
17.2.1 Bir oyuncu rakip takımın oyun boşluğu dahilinde topa vurursa(Kural 15.1.2)
17.2.2 Bir oyuncu topu harice vurursa (Kural 11.4)
17.2.3 Bir oyuncu topa parmaklarıyla yön vererek açık elle “tipleme veya çekme” yapıp hücum vuruşunu tamamlarsa
17.2.4 Bir oyuncu rakibin servisine top bütünüyle filenin üst kenar seviyesinin üstündeyken hücum vuruşunu tamamlarsa
17.2.5 Bir oyuncu parmaklarla baş üzerinden gidiş istikameti kendi omuz çizgisine dik olmayan bir pas atarak hücum vuruşunu tamamlarsa İstisna: Takım arkadaşına pas vermesi durumu
KURAL 18 BLOK
18.1 TANIM
Blok; fileye yakın olan oyuncuların, rakip sahadan gelen topu durdurmak için file üst kenar seviyesinden daha yükseğe uzanarak yaptıkları harekettir.
18.2 BLOK YAPAN OYUNCULARIN VURUŞLARI
Bloktan sonraki ilk vuruş, blokta topa dokunmuş olan da dahil, takımın herhangi bir oyuncusu tarafından yapılabilir.
18.3 RAKİBİN BOŞLUĞUNDAKİ BLOK
Blok esnasında hareketi rakip oyuncunun oyuna engel olmamak kaydıyla, bir oyuncu ellerini ve kollarını filenin ötesine geçirebilir.Ancak rakip bir hücum vuruşu yapıncaya kadar, filenin ötesinde topa dokunmasına müsaade edilmez.
18.4 BLOK TEMASI
18.4.1 Blok teması bir takımın vuruşu olarak sayılır. Blok yapan takım blok temasından sonra sadece iki vuruş daha yapabilecektir.
18.4.2 Temasların, bir hareket esnasında yapılmış olması kaydıyla bir veya daha çok blokçu tarafından topa birbiri ardına (çabuk ve devamlı) temas edilebilir.Bu vuruşlar takımın sadece bir vuruşu olarak sayılır.(Kural 18.4.1)
18.4.3 Bu temaslar vücudun herhangi bir kısmı ile yapılabilir.
18.5 BLOK HATALARI
18.5.1 Blokçu, rakibinin hücum vuruşundan önce yada aynı anda rakibinin boşluğunda topa değerse (Kural 18.3)
18.5.2 Bir oyuncu antenlerin dışından rakibinin boşluğunda topa blok yaparsa,
18.5.3 Bir oyuncu rakibinin servisine blok yaparsa,
18.5.4 Top bloktan harice gönderilmişse
BÖLÜM 6 : MOLALAR VE GECİKMELER
KURAL 19 MOLALAR
19.1 TANIM
Mola kurallara uygun bir oyun duraklamasıdır ve 20 sn. sürer.
19.2 MOLALARIN SAYISI
Her takımın her sette en çok 2 mola hakkı vardır.
19.3 MOLA İÇİN TALEP
Molalar top oyun dışındayken ve hakemin servis düdüğünden önce resmi el işaretini yapmak suretiyle oyuncular tarafından talep edilebilir. Molalar oyunun tekrar başlamasına gerek olmaksızın birbirini takip edebilir.
19.4 KURALLARA UYGUN OLMAYAN TALEPLER
Diğer durumların yanı sıra aşağıda sıralanan mola talepleri uygun görülmez. a)Top oyunda iken veya servis atma düdüğü anında veya sonrasındaki (Kural 19.3) b)Müsaade edilen mola sayısını aşan (Kural 19.2) oyunu etkilemeyen veya geciktirmeyen kurallara uygun olmayan duraklama talebi aynı sette tekrar edilmemek kaydıyla herhangi bir ceza verilmeden reddedilmelidir. (Kural20.1.b)
KURAL 20 OYUNU GECİKTİRMELER
20.1 GECİKME TÜRLERİ
Oyunun yeniden başlamasını önleyen bir takımın kurallara uygun olmayan hareketi bir geciktirmedir ve diğer durumların yanı sıra aşağıdaki halleri içerir. a)Oyuna başlama işareti aldıktan sonra molayı uzatmak b)Kurallara uygun olmayan bir talebi aynı sette tekrarlamak (kural 19.4) c)Oyunu geciktirmek (Rallinin bitimi ile servis düdüğünün arası maksimum 12 saniye)
20.2 GECİKTİRME CEZALARI
20.2.1 Bir sette bir takımın oyunu ilk geciktirmesi “GECİKTİRME UYARISI” ile cezalandırılır.
20.2.2 Aynı set içinde aynı takımın herhangi bir türdeki ikinci ve müteakip geciktirmeleri hata teşkil eder ve “GECİKME İHTARI” ile cezalandırılır.(Top Kaybı)
KURAL 21. İSTİSNAİ OYUN DURAKLAMALARI
21.1 SAKATLANMA
21.1.1 Top oyunda iken ciddi bir kaza meydana gelirse, hakem derhal oyunu durdurmalıdır.Daha sonra servis tekrarlattırılır.
21.1.2 Sakatlanmış oyuncuya bir sette 5 dakikalık iyileşme süresi verilir. Bu süreden sonra oynayıp oynamayacağına yalnız oyuncunun kendisi karar verebilir.Eğer oyuncu iyileşmezse takımı eksik ilan edilir. (Kural 7.5.3, 9.1)
21.2 HARİCİ MÜDAHALE
Oyun esnasında eğer herhangi bir harici müdahale olursa oyun durdurulmalı ve servis tekrarlattırılmalıdır.
21.3 UZATILMIŞ DURAKLAMALAR
Eğer beklenmeyen koşullar nedeniyle maç kesilirse, bu takdirde baş hakem organizatör ve varsa kontrol komitesinin bir üyesi, normal koşulların yeniden tesisi için gerekli tedbirlerin alınmasına karar verirler.
21.3.1 Toplam 4 saati aşmamak kaydıyla, oyunda bir veya daha fazla duraklama meydana gelmesi halinde maç yeniden başlatılırsa, a)Aynı oyun alanında; kesilmiş olan set, aynı sayı ve oyuncularla devam edecektir.Daha önce oynanmış setlerin sayıları da aynen kalacaktır. b)Başka bir oyun alanında; kesilmiş olan set iptal edilir ve aynı oyuncularla yeniden oynatılır.Daha önce oynanmış setlerin sayıları aynen kalacaktır.
21.3.2 Toplam 4 saati aşan bir yada daha fazla duraklama meydana geldiğinde, tüm maç yeniden oynatılacaktır.
KURAL 22 FASILALAR VE OYUN ALANLARININ DEĞİŞİMİ
22.1 OYUN ALANLARININ DEĞİŞİMİ
İlk iki sette her 10 sayıdan sonra, üçüncü sette ise kaybedilen her 5 sayıdan sonra takımlar oyun alanlarını değiştirirler.
22.2 FASILALAR
22.2.1 Setler arasındaki fasılalar 1 dakika sürer. 1-1 set eşitliği halinde bu sürede baş hakem kur’a atışı yapar. (Kural 8.1)
22.2.2 Set içindeki oyun alanı değişimlerinde takımlara süre tanınmaz.Eğer saha değişimi gerekli zamanda yapılmamış ise hata fark edildiği anda yapılır.Skor aynen kalır.
BÖLÜM 7 : HATALI DAVRANIŞ
KURAL 23 HATALI DAVRANIŞ
Takım üyelerinden birinin resmi görevlilere, rakip oyunculara, takım arkadaşlarına veya seyircilere yönelik hatalı davranışı, yapılan davranışın derecesine göre dört ayrı kategoride sınıflandırılmaktadır.
23.1 ÇEŞİTLERİ
23.1.1 ANTİ SPORTİF DAVRANIŞ: Münakaşa etme, korkutma, vs.
23.1.2 KABA DAVRANIŞ: Terbiye ve ahlak prensiplerine aykırı hareket atmek, verilen kararlara uymamak
23.1.3 SALDIRGAN DAVRANIŞ: İtibar düşürücü veya hakaret edici sözler veya hareketler
23.1.4 TECAVÜZ : Fiili saldırı yada saldırıya niyetlenme
23.2 CEZALAR
Hatalı davranışın neticesine bağlı olarak, baş hakemin kararına göre uygulanacak cezalar şunlardır(Bunlar müsabaka cetveline kaydedilmelidir.)
23.2.1 HATALI DAVRANIŞI UYARMA Sportmenliğe yakışmayan davranış için hiçbir ceza verilmez, ancak oyuncu aynı sette benzeri davranışın tekrarına karşı uyarılır.
23.2.2 HATALI DAVRANIŞI CEZALANDIRMA Kaba davranış için takım servis kaybı ile cezalandırılır veya rakibinin servis atıyor olması halinde rakibine bir sayı verilir.
23.2.3 Sadece tekrarlanan kaba davranış ihraç olarak cezalandırılır.Cezalandırılan oyuncu oyun alanını terk eder ve takımı eksik ilan edilir.
23.2.4 DİSKALİFİYE Saldırgan davranış ve tecavüz için oyuncu oyun sahasını terk etmelidir.Takımı maç için eksik ilan edilir.
23.3 CEZA TABLOSU
Hatalı davranışın aynı sette aynı şahıs tarafından tekrarlanması aşamalı olarak ceza tablosunda gösterildiği şekilde cezalandırılır. Saldırgan davranış veya tecavüz nedeniyle diskalifiye için, daha önce başka bir cezanın verilmiş olması şart değildir. Bir oyuncu hatalı davranışı nedeniyle bir sette birden fazla defa cezalandırılabilir.
23.4 SET ÖNCESİ VE SETLER ARASINDAKİ HATALI DAVRANIŞLAR
Setlerden önce yada setler arasında meydana gelen herhangi bir hatalı davranış (Şekil 9) uyarınca cezalar müteakip sette tatbik edilir.
KISIM İKİ : HAKEMLER - SORUMLULUKLARI VE RESMİ EL İŞARETLERİ
BÖLÜM 8 : HAKEM GRUBU VE USULLER
KURAL 24 HAKEM GRUBU VE USULLER
24.1 OLUŞUM
Bir maç için hakem grubu aşağıdaki görevlilerden oluşur - Baş hakem - Yardımcı hakem - Yazı hakemi - Dört (iki) çizgi hakemi
24.2 USULLER
24.2.1 Maç esnasında sadece baş ve yardımcı hakemler düdük çalabilirler
a) Oyunu başlatan servis atışı için işareti baş hakem verir.
b)bir hata yapıldığından emin olmaları ve hatanın nevini teşhis etmeleri halinde baş ve yardımcı hakemler topun öldüğünü işaret ederler.
24.2.2 Bir oyun duraklaması esnasında baş ve yardımcı hakemler bir takımın talebini kabul yada reddettiklerini belirtmek için düdük çalabilirler.
24.2.3 Hakemler topun öldüğünü işaret eden düdüğü çaldıktan hemen sonra resmi el işaretleri ile aşağıdaki hususları belirtmek zorundadırlar. (Kural 29.1)
a)Servisi kullanacak takımı
b)Hatanın nev’ini
c)Hatayı yapan oyuncuyu
KURAL 25 BAŞ HAKEM
25.1 DURUŞ YERİ
Baş hakem filenin bir ucuna yerleştirilmiş bulunan hakem sandalyesinde oturarak veya ayakta durarak görevlerini yerine getirir.Görüş alanı filenin üst kenar seviyesinin yaklaşık 50 cm yukarısında olmalıdır. (şekil 6)
25.2 YETKİLERİ
25.2.1 Başhakem, maçı başından sonuna kadar yönetir. Maç esnasında takımların tüm mensupları ve görevliler üzerinde otorite sahibidir.Müsabaka devamınca baş hakemin kakarları kesindir.Hataya düştüklerini fark ettiği takdirde, başhakem diğer görevlilerin kararlarını geçersiz saymaya yetkilidir.Hatta baş hakem vazifesini doğru yapmayan görevlileri değiştirebilir.
25.2.2 Baş hakem aynı zamanda top toplayıcılarının da çalışmalarını kontrol eder.
25.2.3 Baş hakem kurallarda belirtilmemiş olanlar da dahil, oyuna ilişkin her türlü konuda karar verme yetkisine sahiptir.
25.2.4 Baş hakem kararları hakkında her hangi bir tartışmaya müsaade etmeyecektir.Bununla birlikte bir oyuncunun talebi üzerine kararlarına esas teşkil eden kuralların tatbiki veya tefsiri konusunda izahat verecektir.Eğer oyuncu izahattan tatmin olmadığını o anda ifade eder ve maçın sonunda hadise hakkında resmi bir itiraz sunmak isterse, başhakem buna müsaade etmelidir.(Kural 6.1.7.a)
25.2.5 Baş hakem maç öncesinde ve esnasında oyun sahasının ve koşulların oyun gereksinimlerini karşılayıp karşılamadığını belirtmekten sorumludur.
25.3 SORUMLULUKLARI
25.3.1 Maçtan önce baş hakem: a)Oyun sahasının durumunu, topu ve diğer malzemeleri denetler
b)Takım kaptanları ile birlikte kur’a atışı yapar.
c)Takımların ısınmalarını kontrol eder.
25.3.2 Maç devamınca aşağıdaki konularda sadece baş hakem yetkilidir
a)Hatalı davranış ve geciktirmeleri cezalandırmak,
b)Aşağıdaki hususlarda karar vermek:
- Servis atan oyuncunun hataları,
- Servis atan takımın perdelemesi,
- Topla oynamadaki hatalar,
- Filenin üzerindeki ve üst kısmındaki hatalar.
KURAL 26 YARDIMCI HAKEM
26.1 DURUŞ YERİ
Yardımcı hakem,baş hakemin karşı tarafındaki direğin yakınında ve onunla yüz yüze gelecek şekilde oyun alanının dışında, ayakta görevlerini yerine getirir.
26.2 YETKİLERİ
26.2.1 Yardımcı hakem baş hakemin yardımcısıdır.Ancak kendi görev sahasına giren yetkileri de bulunmaktadır.(Kural 26.3) Baş hakemin görevine devam etmesi imkansız hale gelirse yardımcı hakem onun yerini alır.
26.2.2 Yardımcı hakem yetki çerçevesi dışındaki hataları düdük çalmadan işaret edebilir, ancak bunlar için baş hakeme ısrar edemez.
26.2.3 Yardımcı hakem yazı hakeminin çalışmasını kontrol eder.
26.2.4 Yardımcı hakem molalar için müsaade verir, sürelerini denetler ve kurallara uygun olmayan talepleri reddeder.
26.2.5 Yardımcı hakem her takımın kullandığı mola sayısını takip eder ve 2. molayı baş hakem ve ilgili oyunculara bildirir.
26.2.6 Bir oyuncunun sakatlanması halinde yardımcı hakem iyileşmesi için zaman tanır. (Kural 21.1.2)
26.2.7 Yardımcı hakem maç süresince topların maç kurallarına uygun olup olmadığını denetler.
26.3 SORUMLULUKLARI
26.3.1 Maç devamınca yardımcı hakem aşağıdaki hallerde karar verir, düdük çalar ve işaret eder.
a)Oyuncunun filenin alt kısmına ve alanın kendi tarafındaki antene teması (Kural 15.3.1)
b)File altından rakibin oyun alanı ve boşluğuna girerek rakibi rahatsız etme, (Kural 15.2)
c)Oyun sahasının kendi tarafındaki antene temas eden veya geçiş boşluğu dışından fileyi geçen top (Kural 11.4)
d)Topun yabancı bir cisme teması (Kural 11.4)
KURAL 27 YAZI HAKEMİ
27.1 DURUŞ YERİ
Yazı hakemi, baş hakemin karşısında ve onunla yüz yüze gelecek şekilde yazı hakemi masasında oturarak görevlerini yerine getirir.
27.2 SORUMLULUKLARI
Yazı hakemi, yardımcı hakem ile iş birliği içinde kurallara uygun şekilde müsabaka cetvelini tutar.
27.2.1 Çizgi hakemleri görevlerini şekil 8’de gösterilen (30x30 cm.) bayrağı kullanarak yerine getirirler:
a)Top kendi çizgilerine yakın düştüğü zaman topun “dahil” veya “hariç” olduğunu işaret ederler.
b)Hariç toplarda topu karşılayan takımın topa temaslarını işaret ederler.
c)Top, geçiş boşluğunun dışından fileyi geçtiğinde veya antenlere temas ettiğinde v.s. işaret ederler. (Kural 14.1.1) Topun istikametine en yakın çizgi hakemi işaretten önce öncelikle sorumludur.
d)Dip çizgilerden sorumlu çizgi hakemleri servis atan oyuncunun ayak hatalarını işaret ederler (kural 16.5.1) Baş hakemin talebi üzerine bir çizgi hakemi işaretini tekrarlamalıdır.
KURAL 29 RESMİ EL İŞARETLERİ
29.1 HAKEMLERİN RESMİ EL İŞARETLERİ
Hakemler belirlenen hatanın nev’ini veya kabul edilmiş duraklamanın nedenini resmi el işaretleriyle aşağıdaki gibi belirtmelidirler.
29.1.1 Baş hakem servis atma hakkını kullanacak olan takımı belirtir..
29.1.2 Gerekli olduğu durumlarda hakem hatayı veya duraklamanın nedenini belirtir.Yapılmış olan işaret bir süre havada tutulur.Şayet tek el ile işaret ediliyorsa hatayı yapmış olan oyuncu veya bir talepte bulunan takımın tarafındaki el kullanılır.
29.1.3 Şayet gerekli ise hakem hatayı yapan oyuncuyu ya da talepte bulunan takımı belirtir.
29.2 ÇİZGİ HAKEMLERİNİN BAYRAK İŞARETLERİ
Çizgi hakemleri, belirlenen hatanın mahiyetini resmi bayrak işareti ile belirtmeli ve bir müddet bu işareti sürdürmelidirler